Nguồn gốc

Edda bằng thơ (còn được gọi là Saemundar Edda hoặc Cổ Edda) là tập hợp những bài thơ bằng tiếng Bắc Âu cổ từ bản chép tay Codex Regius tìm thấy ở Iceland. Cùng với Edda bằng văn xuôi (Snorra Edda) của Snorri Sturluson, Edda bằng thơ là nguồn tư liệu quan trọng nhất về thần thoại và truyền thuyết các anh hùng Bắc Âu.

Codex Regius được soạn thảo vào khoảng thế kỷ 13 nhưng không ai biết gì về tác phẩm này cho đến khi nó đến tay Brynjólfur Sveinsson, lúc bấy giờ là giám mục Skálholt, vào năm 1643. Vào thời điểm đó, Edda bằng văn xuôi đã nổi tiếng khắp Iceland nhưng các học giả phỏng đoán rằng có một phiên bản Edda khác, mà họ gọi là "Cổ Edda", bao gồm những bài thơ dị giáo mà Snorri Sturluson trích dẫn trong tác phẩm của mình. Giả thuyết này có vẻ là đúng khi Codex Regius được phát hiện. Brynjólfur cho rằng Codex Regius được biên soạn bởi Saemundr Uyên bác - một tu sĩ người Iceland sống vào thế kỷ 12. Không biết tại sao giả thuyết này bị bác bỏ nhưng cái tên Saemundar Edda vẫn được sử dụng.

Giám mục Brynjólfur gửi Codex Regius làm quà cho vua Đan Mạch. Một thời gian dài nó được lưu trữ ở Thư viện Hoàng gia tại Copenhagen nhưng vào năm 1971 nó được trả về Iceland.

Bố cục và nội dung

Trong cổ Edda, có thể được chia thành hai phần là: thần thoại và trường ca anh hùng.

Thần thoại

Bao gồm các câu truyện viết về thần thánh, quá trình khai thiên lập địa và diễn biến sự việc về thần thánh. Thần thoại được chia thành hai bộ là

Codex Regius

Gồm hơn 30 bài thơ về thần thánh và anh hùng. Trong đó chủ yếu là

Völuspá

Völuspá được tìm thấy trong bản thảo Codex Regius và Hauksbók Codex của Haukr Erlendsson, tác giả người Iceland sống vào thế kỉ XIV cũng như trong một vài xtăngxơ[1] được trích dẫn hoặc giải thích trong Tân Edda của Snorri Sturluson (1179 - 1241). Voluspá gồm khoảng 60 xtăngxtơ được viết theo thể thơ Fornyrðislag. Số lượng xtăngxtơ thay đổi theo từng bản thảo.

Voluspá là lời volva nói với Odin, tiên đoán về tương lai của thế giới, thế giới được sinh ra thì sẽ có ngày mạt thế, thế giới được sưởi ấm nhờ ánh sáng mặt trời thì sẽ phủ băng lạnh lẽo trong đêm tối. Lời tiên tri ấy bao gồm những sự việc xảy ra từ khi Odin, Ve, Vili giết người khổng lồ Ymir, kiến tạo thế giới đến thời khắc tận thế, hoàng hôn của chư thần - Ragnarok.

Hávamál